سید رسول حسینی؛ امین حاجیان نژاد؛ مرضیه رضوی
دوره 3، شماره 10 ، اسفند 1401، ، صفحه 84-103
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تأثیر مصرف انرژی تجدیدپذیر، خطمشی تجاری، رشد اقتصادی و ظرفیت زیستی بر ردپای اکولوژیکی به‌عنوان شاخص تخریب محیط‌زیست در ایران در بازه زمانی 1986 تا 2021 میباشد. بدین منظور در این پژوهش از مدلARDL برای به دست آوردن ضرایب پویا بلندمدت وکوتاه‌مدت، آزمون علیت تودا- یاماموتو برای بررسی مسیر علیت و آزمون تجزیه چولسکی ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی تأثیر مصرف انرژی تجدیدپذیر، خطمشی تجاری، رشد اقتصادی و ظرفیت زیستی بر ردپای اکولوژیکی به‌عنوان شاخص تخریب محیط‌زیست در ایران در بازه زمانی 1986 تا 2021 میباشد. بدین منظور در این پژوهش از مدلARDL برای به دست آوردن ضرایب پویا بلندمدت وکوتاه‌مدت، آزمون علیت تودا- یاماموتو برای بررسی مسیر علیت و آزمون تجزیه چولسکی استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که در بلندمدت بین متغیر ظرفیت زیستی، با ردپای اکولوژیکی رابطه مثبت وجود دارد اما به لحاظ آماری معنیداری نیست، اما بین متغیرهای خطمشی تجاری و تولید ناخالص داخلی با ردپای اکولوژیکی رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. از طرفی، بین متغیر مصرف انرژی تجدیدپذیر با ردپای اکولوژیکی رابطه منفی و معنیداری وجود دارد. ضریب تصحیح خطای به‌دست‌آمده در این مدل نشان میدهد در هر دوره 47 درصد از عدم تعادل حاصل از بروز تکانه و منحرف شدن مدل کوتاه‌مدت از روند بلندمدت تعدیل‌شده و به سمت روند بلندمدت خود باز می‌گردد. یک رابطه علی دوسویه بین خطمشی تجاری و ردپای اکولوژیکی برقرار میباشد. همچنین، علیت یک‌سویه از خطمشی تجاری به تولید ناخالص داخلی تأیید می‌شود. نتایج حاصل از تجزیه چولسکی نشان میدهد که شوک‌های نوآورانه ایجاد شده در متغیرها برای 10 دوره آتی، بدین‌صورت بر ردپای اکولوژیکی تأثیر می‌گذارند که در دوره دوم بیشترین سهم تأثیر در مقایسه با بقیه متغیرها مربوط به انرژی تجدیدپذیر به میزان 3/5 درصد است اما با گذشت زمان و در پایان دوره دهم بیشترین سهم تأثیر به ترتیب مربوط به تولید ناخالص داخلی 19/60 درصد، خطمشی تجاری 9/54 درصد، مصرف انرژی تجدیدپذیر 7/76 درصد و ظرفیت زیستی 1/28 درصد میباشد. ازاین‌رو، خط‌مشی‌های انرژی که باعث افزایش سهم انرژی تجدیدپذیر در سبد انرژی شود، توصیه می‌گردد.
